Η Kνίδωση ή Ουρτικάρια (Urticaria) είναι δερματολογικό νόσημα που ανήκει στα λεγόμενα «Σχηματώδη Ερυθήματα». Κάθε μορφή κνίδωσης που διαρκεί λιγότερο από 12 εβδομάδες θεωρείται ότι ανήκει στην οξεία μορφή (oξεία κνίδωση). Εάν η διάρκεια της νόσου υπερβεί τις 12 εβδομάδες, τότε θεωρείται ότι ανήκει στη χρόνια μορφή (χρόνια κνίδωση).
Περιγραφή
Η Kνίδωση ή Ουρτικάρια (Urticaria) είναι δερματολογικό νόσημα που ανήκει στα λεγόμενα «Σχηματώδη Ερυθήματα». Κάθε μορφή κνίδωσης που διαρκεί λιγότερο από 12 εβδομάδες θεωρείται ότι ανήκει στην οξεία μορφή (oξεία κνίδωση). Εάν η διάρκεια της νόσου υπερβεί τις 12 εβδομάδες, τότε θεωρείται ότι ανήκει στη χρόνια μορφή (χρόνια κνίδωση).
Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ενός ή περισσοτέρων – συνήθως πολλαπλών – πομφών, δηλαδή βλαβών που έχουν λευκορόδινη ή ερυθηματώδη χροιά, κηλιδώδες κυκλικό σχήμα και παροδικό χαρακτήρα. Οι βλάβες αυτές µπορεί να είναι µικροσκοπικές ή πολύ μεγάλες και µερικές φορές συνενώνονται σε πλάκες που µπορεί να καλύψουν μεγάλα τμήματα του σώματος.
Το εξάνθημα συνοδεύεται κατά κανόνα από κνησμό ή και πόνο και μπορεί να εντοπιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, από το τριχωτό της κεφαλής μέχρι τα πόδια.
Στο 40% των περιπτώσεων συνοδεύονται και από πρήξιμο (επιστημονικά λέγεται αγγειοοίδηµα) και έτσι εξέχουν από το δέρμα.
Εστιακή μορφή
Κηλίδες σε μία ή σε λίγες περιοχές
Τμηματική μορφή
Κηλίδες μόνον σε ένα ημιμόριο του σώματος
Γενικευμένη μορφή
Η πιο κοινή μορφή, με συμμετρικές κηλίδες και στα 2 ημιμόρια του σώματος
Αιτίες
Ανάλογα το είδος της κνίδωσης τα αίτια διαφοροποιούνται:
- Οξεία αλλεργική κνίδωση: Oφείλεται στην κινητοποίηση μιας αλλεργικής αντίδρασης μέσω της ανοσοσφαιρίνης IgE. Οι περισσότεροι από τους ασθενείς με αυτή την αντίδραση, είναι άτομα με ατοπική προδιάθεση (αλλεργικοί). Η ανωτέρω ανοσοσφαιρίνη Έψιλον (ΙgE) μπορεί να εμφανιστεί σε κληρονομικώς προδιατεθειμένα (ατοπικά) άτομα ή να προκληθεί από την επαφή ή είσοδο μιας ξένης ουσίας, με την οποία συνήθως το άτομο δεν είναι εξοικειωμένο (γύρη, οικιακή σκόνη, μύκητες, χημικές ουσίες, φάρμακα, κ.λπ.).
- Χρόνια αλλεργική κνίδωση: Η χρόνια κνίδωση μπορεί να είναι αυθόρμητη (δηλαδή να µην υπάρχει εξωτερικό αίτιο) ή επαγόμενη (δηλαδή να οφείλεται σε φυσικά αίτια όπως η ζέστη, το κρύο και η πίεση), αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι αλλεργία. Ένα συχνό αίτιο που πυροδοτεί την χρόνια κνίδωση είναι το στρες.
- Μη αλλεργική κνίδωση: Oφείλεται σε διάφορα αίτια όπως είναι το ψύχος, το ηλιακό φως, η επαφή με μια χημική ουσία ή η συνεχής πίεση στο δέρμα.
- Χολινεργική κνίδωση: Εμφανίζεται μετά από πυρετό ή ζεστό ντους ή νευρικό άγχος και χαρακτηρίζεται από μικρό πομφό και μεγάλο ερύθημα.
- Kνίδωση από φυσικά αίτια: Ενοχοποιούνται για την συγκεκριμένη μορφή, φυσικά αίτια τα οποία μπορεί να είναι μηχανικά, θερμικά, ηλιακό φως, νερό, από φυτά ή ουσίες.
Θεραπεία
Η οξεία κνίδωση συνήθως με τη χρήση αντισταµινικών υποχωρεί σε λιγότερο από 12 εβδομάδες.
Η χρόνια κνίδωση, όμως, μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 6 μήνες. Αφού βρεθεί το αίτιό της ξεκινά η προσπάθεια απάλειψής του, το οποίο όμως δεν είναι πάντοτε εφικτό, αφού πολλά κρούσματα είναι ιδιοπαθή.
Αναφορικά με το σύμπτωμα του κνησμού, χορηγούνται κατ’ αρχάς αντισταµινικά φάρμακα και ίσως κορτικοειδή (κορτιζόνη). Εάν οι ασθενείς µε χρόνια κνίδωση δεν ανταποκρίνονται ούτε στις πιο ψηλές δόσεις αντισταµινικών και η δερματοπάθειά τους δεν οφείλεται σε εξωτερικό αίτιο, στην αγωγή τους μπορεί να προστεθούν άλλα φάρμακα, όπως αντιλευκοτριενικά, Η2 αντισταµινικά, ανοσοτροποιητικοί παράγοντες ή ένα µονοκλωνικό αντίσωµα που λέγεται οµαλιζουµάµπη.
Για τις σύντομες εξάρσεις της χρόνιας κνίδωσης, τέλος, χορηγούνται για λίγες µέρες (συνήθως 3-7) συστηματικά κορτικοειδή.
